Osoby mające własne biznesy lub pracujące dla siebie muszą zatroszczyć się same o swoją przyszłość, bowiem nie mają pracodawcy, który zapewnia emeryturę zakładową albo zachęca do odkładania na koncie emerytalnym. Mają one do dyspozycji w USA kilka programów emerytalnych, których wybór zależy od struktury prawnej biznesu, wysokości przychodu i liczby zatrudnionych pracowników.
Dlaczego oszczędzać na emeryturę
Oszczędzać trzeba dlatego, że emerytalne świadczenia Social Security stanowią tylko zabezpieczenie przed skrajną biedą. Jeżeli chcemy żyć wygodnie, potrzebujemy również dodatkowych przychodów: emerytury zakładowej, przychodów z inwestycji albo własnych oszczędności. Indywidualne programy emerytalne pozwalają na stworzenie poduszki finansowej, jakiej potrzebujemy.
Przepisy dają przedsiębiorcom i osobom samozatrudnionym więcej możliwości w planowaniu emerytalnym niż osobom pracującym najemnie.
Kto może założyć program emerytalny dla samozatrudnionych
Oto osoby, które są uprawnione do posiadania programów emerytalnych dla samozatrudnionych:
- Właściciele jednoosobowych biznesów (sole proprietorships), spółek partnerskich (partnerships), LLC.
- Właściciele korporacji, w tym korporacji typu “S” (Subchapter “S” Corporation).
- Przedstawiciele wolnych zawodów (księgowi, artyści, prawnicy, dentyści, lekarze, itp.).
- Osoby pracujące dla siebie w pełnym lub niepełnym wymiarze (można pracować najemnie i dorabiać po godzinach).
Uwaga: Jeżeli przyjąłeś kogoś do pracy, to program emerytalny dla samozatrudnionych musi pokrywać nie tylko ciebie, lecz również kwalifikujących się pracowników.
Jeżeli pracujesz najemnie i dorabiasz na własną rękę, to możesz mieć program emerytalny w pracy plus program dla samozatrudnionych. Do tego, każda osoba w Ameryce, w tym przedsiębiorca, może mieć indywidualne konto emerytalne IRA czy Roth IRA, choć nie zawsze można na nie wpłacać jednocześnie. Jak widać, jest możliwe uczestnictwo w kilku programach emerytalnych.
Zalety programów dla samozatrudnionych
Program emerytalny pozwala oszczędzać na podatkach: dać natychmiastowy odpis podatkowy i odroczyć podatki z inwestycji do czasu wypłacenia środków z konta. Ponadto chronią one przed wierzycielami, bo środki na nich gromadzone nie mogą być ściągnięte za długi, zgodnie ze stanowymi przepisami. Znaczy to, że jeżeli przedsiębiorca ogłosi bankructwo, wierzyciele nie będą mogli odebrać mu emerytalnego kapitału.
Atrakcyjny program emerytalny może również pomóc w pozyskaniu dobrych pracowników i zapobiec rotacji personelu.
Pamiętać trzeba, że wypłaty z kont emerytalnych przed osiągnięciem wieku 59½ lat są traktowane jako przedterminowa wypłata i podlegają dziesięcioprocentowej karze, choć istnieją od tego wyjątki.
Nie tylko IRA albo Roth IRA
Znamy indywidualne konta emerytalne IRA (Individual Retirement Accounts) – plany oszczędnościowe mające stanowić zachętę do odkładania pieniędzy na emeryturę. Na IRA można odłożyć do 6,000 dol. (6,500 w roku 2023) plus 1,000 dol. dla osób po pięćdziesiątce, ale nie więcej niż zarobiło się w danym roku.
Przedsiębiorcy i samozatrudnieni mogą chować przed podatkami znacznie więcej. Możliwości opisuje IRS w swojej broszurze Retirement Plans for Self-Employed People, www.irs.gov/Retirement-Plans/Retirement-Plans-for-Self-Employed-People.
Program SIMPLE-IRA
Savings Incentive Match Plan for Employees (SIMPLE) to program emerytalny dla małych biznesów, osób prowadzących działalność gospodarczą indywidualnie (sole proprietors), w ramach spółki partnerskiej (partnership) albo LLC. SIMPLE może przyjąć kształt konta IRA (Individual Retirement Account), programu SEP albo 401(k). Przedsiębiorcy zatrudniający do 100 osób mogą również mieć to konto, ale muszą zaoferować je wszystkim swoim kwalifikującym się pracownikom. Oznacza to, że właściciel nie może sam korzystać z tego planu. Tu omawiamy najprostszą wersję – SIMPLE-IRA – dla osoby samozatrudnionej, nie mającej pracowników.
SIMPLE-IRA, jak sugeruje nazwa, ma być prosty do założenia i administrowania. Nie dotyczy go wiele skomplikowanych przepisów, jakimi regulowane są inne plany.
Na konto SIMPLE-IRA można wpłacić do 100 proc. przychodu zarobionego na własny rachunek, maksymalnie do 15,500 dol. w roku 2023 plus do 3,500 dol. dla osób po pięćdziesiątce. Jako osoba samozatrudniona, jesteś jednocześnie pracodawcą i pracownikiem, więc jako pracownikowi, należy ci się dodatkowo odłożyć 3 proc. swoich zarobków netto. Suma wpłaty nie może przekroczyć twoich zarobków netto z pracy na własny rachunek w danym roku.
Przykład: Jako prywatny hydraulik zarobiłeś w roku 50,000 dol. netto, po odliczeniu kosztów uzyskania przychodu. Wpłacasz na konto SIMPLE-IRS 14,000 dol., plus 3,000, jeżeli jesteś po pięćdziesiątce, plus 1,500 (3 proc. zarobków), czyli w sumie – 18,500 dol. Jest to o wiele więcej, niż mógłbyś schronić na tradycyjnym koncie IRA.
Solo 401(k)
Program zwany solo 401(k) albo One-Participant 401(k) Plan, to kopalnia złota dla znacznie zarabiających przedsiębiorców. Jest on przeznaczony dla właścicieli biznesu albo samozatrudnionych, którzy nie mają pracowników (z wyjątkiem swego małżonka). Solo 401(k) pozwala na zdeponowanie do 66,000 dol. w roku 2023 plus 6,500 kwoty wyrównawczej dla osób po pięćdziesiątce, ale nie więcej niż twój przychód netto.
Zasady obliczania dozwolonych wpłat zależą od tego, czy jesteś tylko właścicielem, czy również pracownikiem swego biznesu.
Jednoosobowy program 401(k) może objąć twego małżonka (powiedzmy – żonę), jeżeli ona jest twoim jedynym pracownikiem. Pamiętaj, że żona musi być oficjalnie na liście płac (on the payroll), co znaczy, że od jej wynagrodzenia odprowadzane są podatki dochodowe i Social Security. Program 401(k) musi być założony i sfinansowany przed zakończeniem roku.
Wniosek: Solo 401(k) jest atrakcyjnym i elastycznym narzędziem do schowania znacznych zarobków przed podatkami, a nawet wszystkich. W dobrym roku możesz odłożyć duże kwoty, a mniej w chudych latach.
SEP-IRA
Simplified Employee Pension Plan, zwany w skrócie SEP-IRA, to elastyczny i prosty program, dogodny dla każdego rodzaju biznesu bez pracowników albo z niewielką liczbą zatrudnionych, takich tak korporacja, spółka partnerska jednoosobowy biznes (sole proprietorship), a również dla osób pracujących na własny rachunek, np. konsultantów.
Osobom samozatrudnionym i właścicielom małych biznesów SEP-IRA pozwala:
- odłożyć od 0% do 20% zarobku na rok (do 25% dla pracowników) do ustalonego limitu (66,000 dol. w roku 2023); limity wpłat są co roku waloryzowane o wskaźnik inflacji (indexed for inflation);
- zmieniać wysokość wpłat z roku na rok: w chudych latach można deponować mniej albo nic.
Jeżeli wybierzesz program SEP-IRA dla siebie, to musisz udostępnić go w takim samym stopniu pracownikom firmy, co może być kosztowne. SEP, tak jak IRA, można zakładać i dopłacać do niego aż do 15 kwietnia po roku rozliczeniowym.
Program SEP-IRA jest atrakcyjny dla osób, które chcą mieć możliwość, ale nie obowiązek, odkładania do 20% swego zarobku. Przez swoją elastyczność jest on idealny dla osób rozpoczynających biznes lub mających nieregularny dochód, jak konsultanci, architekci, pośrednicy obrotu nieruchomościami, artyści, aktorzy itp.
